Piše: Senka Hodžić, muzička urednica u Odjelu Muzičke produkcije BHRT-a za Festival SVEM
Foto: Velija Hasanbegović

Zagrebački solisti, jedan od najznačajnijih i najdugovječnijih ansambala u Evropi, koncertom održanim u subotu, 24. maja 2025. godine u Narodnom pozorištu Sarajevo, zatvorili su trideset i prvo izdanje festivala Sarajevske večeri muzike. Ansambl osnovan 1953. godine do sada je nastupio u nekim od najznačajnijih koncertnih dvorana na svijetu, a do sada su odsvirali više od četiri hiljade koncerata. Njihov nastup donio je uzbudljiv koncertni program sastavljen od djela hrvatskog kompozitora Frane Paraća, argentinskog majstora tanga Astora Piazzolle i ruskog majstora romantičkog izraza Pjotra Iljiča Čajkovskog. U centralnom dijelu koncerta, ansamblu se kao gost pridružio i violinist Robert Lakatoš, dobitnik brojnih međunarodnih violinističkih priznanja čiji repertoar obuhvata širok spektar djela od klasičnog do savremenog repertoara.

Koncert su Zagrebački solisti odlučili započeti djelom iz 2024. godine Musica barocchiana savremenog hrvatskog kompozitora Frane Paraća (1948) sa kojim Zagrebački solisti odavno sarađuju. Djelo komponovano upravo za ovaj ansambl donosi barokne karakteristike poput motoričnosti, imitacije, upotrebe sekvenci preodjevene u moderno stilsko ruho i obilježeno savremenim akordskim sklopovima u skladu sa Paraćevom stvaralačkom estetikom. Prativši intenzitet i dramatiku kojom obiluje Musica barocchiana, članovi ansambla, u toku izvedbe predvođeni prvim violinistima Sretenom Krstićem i Krunoslavom Marićem, sa izuzetnom sigurnošću i disciplinom predstavili su kompleksno muzičko tkivo ove kompozicije.

Centralni dio koncerta bio je rezervisan za nevjerovatno vibrantnu i dinamičnu kompoziciju Astora Piazzolle (1921-1992) Četiri godišnja doba Buenos Airesa. Argentinski kompozitor radio je na Četiri godišnja doba u toku šezdesetih godina prošlog stoljeća. Nastalo u formi četiri međusobno nezavisna stavka, djelo je za kamerni orkestar uz nastup solo violine obradio ruski kompozitor Leonid Desyatnikov. U ovoj tački koncertnog programa Zagrebačkim solistima pridružio se violinista Lakatoš, svirajući na originalnoj Stradivarijevoj violini iz radionice čuvenog srbijanskog graditelja Vladimira Radosavljevića. Iako se čini da drame i teatralnosti u interpretaciji djela Astora Piazzole nikada ne može biti previše, zadatak svakog violiniste od formata je dobra procjena doziranja takvih atributa. Lakatoš je u toku izvedbe djela odlično procijenio da su mu upravo te karakteristike Piazzollinog kompozitorskog izraza plodan teren za svrsishodno iskazivanje kako tehničke izvrsnosti, tako i velikog izvođačkog senzibiliteta, što je u konačnici rezultiralo izuzetno nadahnutom, ali izvrsno tehnički upakovanom izvedbom. Pažljivo Lakatoševo fraziranje, dinamičko nijansiranje, kao i izvrsno dijalogiziranje sa ansamblom u toku sva četiri stavka donijelo je jednu gracioznu, virtuoznu i krajnje rafiniranu izvedbu. Od prvog do posljednjeg tona izvedbe Piazzolinog djela svjedočili smo živoj muzičkoj razmjeni energija soliste i ansambla u kojoj nisu postojale glavna i sporedne, već jednake uloge kojima je zajednički cilj bila tehnički i izražajno kompletna interpretacija.

Nakon što je od strane publike u ispunjenoj dvorani Narodnog pozorišta nagrađen velikim aplauzom, Robert Lakatoš je sa članovima ansambla za bis izveo kompoziciju “The Man I Love” američkog kompozitora Georgea Gershwina u aranžmanu za violinu, violončelo i orkestar.

Za kraj ovogodišnjeg festivala SVEM, Zagrebački solisti odabrali su izvesti još jedno izuzetno popularno djelo kamernog orkestarskog repertoara, a riječ je o Serenadi za gudački orkestar u C duru op 48. ruskog majstora romantizma Pjotra Iljiča Čajkovskog (1840-1893). Kompozicija kojom je Čajkovski nastojao odati počast Wolfgangu Amadeusu Mozartu ali i samom klasicizmu kao stilu, donosi formalnu jasnoću, dodavši joj ruski duh u gradnji melodijske inventivnosti. Kroz svaki takt Serenade, Zagrebački solisti su demonstrirali preciznost artikulacije, sinergiju i jedinstvo, donoseći pažljivu gradnju dinamičkih gradacija, ljupkost i eleganciju, te prirodan i logičan protok melodijskih linija između pojedinih sekcija.

Za kraj koncerta, publici su Zagrebački solisti poklonili čak dva bisa odsviravši prvo Schubertovog “Vilinskog kralja” u aranžmanu za gudački orkestar, a potom i Mozartov Allegro di molto.

Ovim veličanstvenim koncertom spuštena je zavjesa na trideset i prvo izdanje festivala Sarajevske večeri muzike koji uvijek donosi pažljivo probrane koncertne programe, vrhunske evropske i internacionalne izvođače, stavljajući tako Sarajevo i Bosnu i Hercegovinu na mapu evropskih festivalskih dešavanja. Koncert Zagrebačkih solista koji godišnje na raznim geografskim tačkama održe i do 70 koncerata, podario je vrijednu demonstraciju njihovog vrhunskog izvođačkog umijeća, davši tako domaćim umjetnicima i publici primjer odlične kamerne koncertne prakse. Nastup Roberta Lakatoša uz ansambl Zagrebačkih solista predstavlja, za našu sredinu, izrazito vrijedan nastup vrsnog violiniste međunarodnog renomea koji može biti odlična referentna tačka svim domaćim mladim violinistima.