Piše: Elma Hodžić

Osmo izdanje godišnje konferencije Balkanske mreže muzeja, pod nazivom “Meet, See, Do” (Upoznaj, vidi, primijeni) okupilo je više od 70 učesnika i učesnica iz 17 evropskih zemalja u Tivtu (Crna Gora). Na konferenciji su učestvovali i muzeji iz Bosne i Hercegovine.

Konferenciju, u saradnji s domaćinima iz Tivta, organizuje Balkanska mreža muzeja (BMN), kako bi jačala regionalnu saradnju i podstakla stvaranje partnerstava između stručnjaka posvećenih očuvanju kulturne baštine. O značaju konferencije i važnosti očuvanja kulturne baštine Aida Vezić, predsjednica Balkanske mreže muzeja i organizatorica konferencije, kaže:

“Konferencije u organizaciji Balkanske mreže muzeja sjajna su prilika za susrete, inspiraciju i ostvarivanje novih partnerstava. Najsretniji smo kada dobijemo povratnu informaciju da je program konferencije izuzetno kvalitetan i da su se učesnici dogovorili da sarađuju u budućnosti. To je pravi duh ‘Meet, See, Do’ konferencija koje daju vjetar u leđa, osjećaj da borkinje i borci za očuvanje kulturne baštine nisu sami, već da imaju podršku u mreži kolegica i kolega u cijeloj regiji.”

Kroz konferenciju se održavaju prezentacije uspješnih muzejskih praksi, interaktvine radionice i panel diskusije koje pomažu da se otvore važna pitanja iz muzejske struke. Jednu od izuzetno uspješnih radionica na ovogodišnjem izdanju konferencije su vodile kustosice Muzeja Jugoslavije, Sara Sopić i Aleksandra Momčilović. Radionica je zamišljena kao dinamična, rollplay vježba u kojoj učesnici radionice prevazilaze svoje primarne profesionalne uloge.

“Ideja je bila da se simulira proces kreiranja projekata u muzejima s akcentom na uključivanje predstavnika različitih grupa s kojima Muzej Jugoslavije sarađuje tokom kreiranja programa. Likovi poput djeteta iz vrtića, istraživača saradnika, umjetnika, ali i predstavnika Ministarstva, odjeljanja finansija, izvlačili su se nasumično i svaki učesnik morao je da prati odlike svog karaktera u timskom radu što je kreiralo niz komičnih, ali vrlo konstruktivnih situacija. Uživale smo“, kažu Sara Sopić i Aleksandra Momčilović.

Tokom ovog međunarodnog skupa predstavljena su dva evropska projekta u kojima je BMN partner, a koji se finansiraju iz evropskog programa Horizont: projekt SHIFT, koji koristi nove tehnologije da poboljša pristupačno kulturne baštine slijepim i slabovidim osobama i projekt AURORA, koji istražuje inovativne pristupe zaštiti artefakata od nelegalnih aktivnosti iskopavanja i krađe, a korišćenjem hemijskog obilježavanja, minijaturizovanih uređaja, tehnika dubinskog skeniranja (XRF) u digitalnoj platformi u kojoj će biti sačuvani svi ovi podaci.

Značajan trenutak konferencije, kako ističu organizatori, je najava o pokretanju novog programa za kulturnu baštinu, the Headley Southeast European Cultural Heritage Fund 2024-2026, koji će biti dostupan institucijama i organizacijama kulturne baštine u regionu Jugoistočne Evrope. Ciljevi Fonda usmjereni su na poboljšanje angažovanja i upravljanja kulturnom baštinom Jugoistočne Evrope. To uključuje izgradnju kapaciteta mladih, zajednica, profesionalaca u oblasti baštine i organizacija građanskog sektora, kao i poboljšanje regionalne saradnje i razumijevanja.

Na konferenciji je također proglašena dobitnica prvog priznanja “Kustos mira”, koje se dodjeljuje profesionalcu iz muzeja sa Zapadnog Balkana koji je dao značajan doprinos procesu izgradnje mira. Prva nagrada je pripala Merimi Ražanici iz Muzeja ratnog djetinjstva.

Stručni skup “Zaštita kulturne baštine u vrijeme krize” u Tivtu je finansiran od strane The Headley Trust UK i sufinansiran od Evropske unije kroz programe AURORA i SHIFT.